Docenten van de UU-opleiding Liberal Arts and Sciences (LAS) hebben een pressure cooker ontwikkeld, die docenten in een korte tijd de gelegenheid geeft om ervaring op te doen met het interdisciplinaire onderzoeksproces.

Interdisciplinair leren brengt uitdagingen met zich mee die van studenten metacognitieve vaardigheden vragen, zoals het kunnen reflecteren op de eigen discipline, het kunnen inleven in een ander (disciplinair) perspectief en het kunnen leggen van verbanden tussen kennis en inzichten uit verschillende disciplines. Veel docenten leren studenten juist een disciplinair perspectief aan en zijn het niet gewend om de eigen discipline diepgaand te bevragen, en om de eigen kennis en inzichten in het licht van een andere discipline te bekijken (en misschien zelfs te overstijgen).

Voor docenten die nog niet of nauwelijks bekend zijn met interdisciplinariteit, maar die wel de eerste stappen zetten op  het gebied van interdisciplinair doceren, is het daarom zinvol om de uitdagingen eerst zelf te ervaren. De pressure cooker kan hierbij helpen.

Pressure cooker

De pressure cooker is zo opgezet dat deelnemers in sneltreinvaart delen van het interdisciplinaire onderzoeksproces van Repko en Szostak (2021) doorlopen. Dit proces bestaat uit drie fases.

• Fase A: het opstellen van een complexe interdisciplinaire onderzoeksvraag;
• Fase B: het analyseren van disciplinaire inzichten;
• Fase C: het integreren van deze disciplinaire inzichten.

Door de fases en bijbehorende stappen stap-voor-stap te doorlopen, wordt gedegen interdisciplinair onderzoek gedaan.

De pressure cooker richt zich met name op fase A en fase C. Docenten die meedoen aan de pressure cooker beginnen met een analyse van de eigen discipline aan de hand van een epistemologische zelfreflectie. Vervolgens wordt gebruikgemaakt van een voorbeeldonderzoek uit de onderwijspraktijk, waarvoor de deelnemers – als multidisciplinair samengesteld team van UU-collega’s – een onderzoeksvraag formuleren die interdisciplinair onderzoek vereist. Aan de hand van de disciplinaire inzichten – afkomstig uit het voorbeeldonderzoek in de vorm van datamanagementtabellen -formuleren de deelnemers ten slotte een integratief antwoord op hun eigen onderzoeksvraag. Tijdens en na deze stappen is steeds ruimte voor reflectie.

De pressure cooker werkt goed want er wordt ervaren hoe moeilijk het is om op de eigen discipline te reflecteren. Wat is eigenlijk de epistemologie van waaruit gewerkt wordt? En wat betekent het om zulke lastige vragen aan studenten voor te leggen? Vervolgens wordt ervaren wat de vereisten zijn aan het formuleren van een integratief antwoord op een complexe onderzoeksvraag. Enkele eisen zijn: creativiteit, communicatie en keuzes maken.

Tijdig zicht op randvoorwaarden interdisciplinair onderwijs

Het overkoepelende leermoment van de pressure cooker is dat het voor docententeams goed werkt om vóórdat met een interdisciplinaire cursus gestart wordt zicht te hebben op de randvoorwaarden voor interdisciplinariteit. Het LAS-team adviseert ook om de pressure cooker in te zetten in interdisciplinair onderwijs. Of er nu gewerkt wordt met het stappenplan van Repko en Szostak, met systeemdenken, boundary crossing of travelling concepts: wij adviseren om een simulatie te ontwikkelen en die – nadat het docententeam er ook al ervaring mee op heeft gedaan – in week 1 van de cursus met de studenten te doorlopen.

Referenties

• Repko, A.F. & R. Szostak (2021) Interdisciplinary Research: Process & Theory, 4th ed, Thousand Oaks: Sage.